4 ŞUBAT DÜNYA KANSER GÜNÜ
4 Şubat dünyada “Kanser Günü” olarak kabul edilmektedir. Bu günde, insanların bilinç düzeyinin artırılması ve kansere ilişkin farkındalık oluşturulması için dünyada ve ülkemizde çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
Kanser, dünyada ve ülkemizde kalp-damar hastalıklarından sonra ikinci ölüm sebebidir. Dünyada, 2012’de toplam 14,1 milyon yeni kanser vakası ortaya çıkmıştır. Bu vakalardan 8,2 milyonu kanser nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Dünyada en çok akciğer (yüzde 13), meme (yüzde 11,9) ve kolon (yüzde 9,7) kanserleri görülmektedir. Kanserden ölümler arasında ilk sırada yüzde 19,4 ile akciğer, yüzde 9,1 ile karaciğer ve yüzde 8,8 ile mide kanseri yer almaktadır.
Kansere karşı gerekli önlemler alınmazsa 2030 yılında yıllık 22 milyon yeni vakanın ortaya çıkacağı tahmin edilmektedir. Bu da 2008 ile kıyaslandığında yeni vakalarda yüzde 75 artış olacağı anlamına gelmektedir.
Dünya genelindeki kanserlerin üçte biri önlenebilir, üçte biri de erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir durumdadır.
Ülkemizde yılda yaklaşık 162 bin kişi kansere yakalanmaktadır. Kanser görülme sıklığı erkeklerde yüz binde 269,7; kadınlarda ise yüz binde 173,3’tür. Erkeklerde en sık yüzde 28 ile akciğer, kadınlarda ise yüzde 24 ile meme kanseri görülmektedir.
Ülkemizde bölgeler arasında farklı kanserler görülmekle birlikte kanser görülme sıklığı açısından anlamlı bir fark yoktur.
Bu yıl Dünya Kanser Günü için kampanya başlığı “Doğru Bilinen Yanlışlar” olarak belirlenmiştir. Buna göre en çok doğru bilinen yanlışlar şunlardır:
ü Kanser hakkında konuşmamıza gerek yok!
Kanser, bazı kültür ve çevrelerde hakkında konuşulması çok zor bir konudur. Ancak bu hastalıkla açık bir şekilde mücadele etmek; hem hasta hem de kanserle mücadele politikaları açısından daha sağlıklı sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır.
ü Kanserin hiçbir belirti ya da bulgusu yoktur!
Pek çok kanser için uyarıcı belirti ve bulgular vardır. Bu işaretleri izleyerek erken teşhis mümkün olabilmektedir.
ü Kanser için yapabileceğim hiçbir şey yok!
Hem kişi hem de toplum ve politika bazında doğru strateji ile yapılabilecek çok şey mevcuttur. En sık görülen kanserlerin en az üçte biri önlenebilir niteliktedir.
ü Kanser tedavisi alma hakkım yok!
İnsanlar kanıtlanmış ve etkin kanser tedavisini eşit koşullarda ve herhangi bir bedel ödemek zorunda kalmadan alma hakkına sahiptir.
Dünyada ve ülkemizde kanserlerin önemli bir kısmı önlenebilen kanserlerdir. Özellikle ülke verilerimiz değerlendirildiğinde, tütün ve obezite ile mücadele kanser kontrolünün en önemli yapıtaşını oluşturmaktadır. Bunlarla beraber alkol ile mücadele, fiziksel aktivitenin arttırılması, tuzun kısıtlı kullanılması, enfeksiyonlarla mücadele de kanseri önlemede çok önemli unsurlardır.
Bakanlığımız bünyesinde, her ilde en az 1 tane olmak üzere toplam 134 Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) bulunmaktadır. Bu merkezlerde; meme, kolon ve rahim ağzı kanserlerine karşı tarama hizmetleri ücretsiz olarak verilmektedir. Bu hizmetler aile hekimleri ve toplum sağlığı merkezleri vasıtasıyla köylere kadar ulaştırılmaktadır. Ayrıca vatandaşlarımızın kanser taramalarına daha kolay ulaşabilmeleri için 130 adet Mobil KETEM aracı yakın zamanda hizmete girecektir.
Kanser hastalarımız için yerli ağrı kesici ilaç üretimi çalışmaları tamamlanmıştır. Yine ilk defa yerli kemoterapiilaçları üretilmeye ve hatta ihraç edilmeye başlanmıştır. 2013 yılı içerisinde yerli tam otomatik ilaç hazırlama cihazlarının üretimi de yapılmıştır.
Ayrıca, ileri evredeki kanser hastalarımızı fiziksel, ruhsal ve psikososyal yönden destekleyebilmek için 2013’te pilot olarak uygulamaya koyduğumuz Palyatif Bakım Üniteleri yurt geneline yaygınlaştırılacaktır.
Türkiye’de uluslararası standartlara göre uygulanan tedavilere bütün vatandaşımız kolayca ve ücret ödemeden ulaşabilmektedir.